Rozmieszczenie gatunków zależy od wielu czynników biotycznych i abiotycznych. Znajomość ich jest kluczem do poznania, gdzie różne żywe istoty będą rozmieszczone na całym świecie. Mając to na uwadze, chcemy opowiedzieć o mapach rozmieszczenia bioróżnorodności.

Ostatnia aktualizacja: 9 lutego 2021 r.

Mapy rozmieszczenia bioróżnorodności to narzędzia, które pozwalają biologom opisywać wzorce rozmieszczenia istot żywych na planecie. Poznawanie siedlisk gatunków jest kluczem do ich ochrony. Ich opracowanie wymaga uwzględnienia ogromnej ilości czynników.
Jak powstają mapy rozmieszczenia i według jakich kryteriów? Jakie czynniki sprawiają, że gatunki żyją tam, gdzie żyją? Na wszystkie te pytania odpowiemy w kolejnych wierszach.

Rozmieszczenie bioróżnorodności: czynniki, które na nią wpływają

Różnorodne gatunki zwierząt i roślin zamieszkujących naszą planetę mają różne wymagania życiowe. Niektóre gatunki lubią zimne miejsca na obszarach polarnych. Z kolei inne zwierzęta preferują warunki ekstremalnej wilgotności i wysokiej temperatury lasów równikowych, jak w przypadku orangutana.
Zestaw wymagań biotycznych i abiotycznych, które gatunek ma do przetrwania, nazywamy niszą ekologiczną. Nisza ekologiczna to zestaw czynników, w których gatunek czuje się komfortowo, czyli optymalne warunki życia.

Ta nisza ekologiczna jest modelowana głównie przez warunki temperatury, wilgotności, rodzaju gleby i innych parametrów środowiskowych . To wszystko są czynniki abiotyczne. Jeśli chodzi o czynniki biotyczne, zwierzęta muszą żyć wszędzie tam, gdzie mogą znaleźć pożywienie i mieć niewielką konkurencję o ten sam rodzaj zasobów.

Mapa świata z punktami krytycznymi bioróżnorodności.

Ogólne wzorce rozmieszczenia bioróżnorodności

Po wyjaśnieniu rozmieszczenia gatunków możemy podkreślić szereg ogólników dotyczących rozmieszczenia bioróżnorodności na poziomie lądowym.
Bardzo ważnym zjawiskiem dotyczącym tego zagadnienia jest gradient równoleżnikowy różnorodności biologicznej. Ogólnie rzecz biorąc, oznacza to, żeróżnorodność biologiczna wokół równika jest większa. Następnie maleje stopniowo, gdy zbliżamy się do biegunów, z wyjątkiem pustyń.

Wynika to z faktu, że równik jest najbardziej odpowiednią lokalizacją dla ogromnej liczby gatunków. Wynika to z wysokich temperatur, promieniowania słonecznego i wysokiej wilgotności względnej. Sprzyja to pojawianiu się większej ilości roślinności, co zwykle oznacza więcej zwierząt.
Ogólnie rzecz biorąc, cieplejsze i bardziej wilgotne miejsca sprzyjają większej różnorodności biologicznej niż miejsca zimne i suche. Dzieje się tak, ponieważ rośliny, które są podstawą piramidy żywieniowej, mają tendencję do lepszego wzrostu w tych warunkach.

Tworzenie map rozmieszczenia bioróżnorodności

Pierwotnie mapowanie rozmieszczenia gatunków zwierząt wiązało się z prowadzeniem żmudnych spisów, w których znane były gatunki. W takich przypadkach badacze policzyli osobniki i oszacowali ich rozmieszczenie. Zaczęło się to w XVII wieku, kiedy pierwsi przyrodnicy zaczęli opisywać i liczyć znalezione gatunki.

Dziś techniki znacznie się poprawiły i opierają się na modelach matematycznych. Niektóre programy statystyczne modelują przestrzennie idealne warunki dla danego gatunku dla każdego czynnika. Łącząc wszystkie te mapy, w których czynniki są idealne, badacze uzyskują mapę miejsc, w których gatunek najprawdopodobniej żyje.

Mapy bioróżnorodności: liczenie gatunków

Mówiliśmy już o mapach rozmieszczenia gatunków, ale teraz przyjrzymy się innym typom map: mapom bioróżnorodności. To znaczy te, które mierzą liczbę gatunków na obszarze. Mapy te pozwalają nam dowiedzieć się, gdzie jest więcej gatunków.
Mapy te są podzielone na regularne jednostki (siatkę), w których liczona jest liczba obecnych gatunków. Pomagają więc określić, które obszary są najbogatsze w bioróżnorodność i gdzie ustanowić obszary chronione.

Powiedzmy, że , na przykład, że w terenie górzystym mamy 4 płytki z 25 gatunkami płazów. W takim przypadku odpowiednie władze rozważą ochronę tego obszaru przed innymi w celu zachowania tej grupy taksonomicznej. Jednak pieniądze są ograniczone i czasami trzeba wybierać.

Zastosowanie map rozmieszczenia bioróżnorodności

Podsumowując, mapy rozmieszczenia bioróżnorodności są doskonałym narzędziem do ustalenia, gdzie żyją gatunki i jaką niszę ekologiczną zajmują. Dlatego mogą być bardzo ważne w działaniach ochronnych, aby wiedzieć, które obszary mogą wymagać ochrony przed degradacją.
Mapy bioróżnorodności w ścisłym tego słowa znaczeniu – wskazujące liczbę gatunków – są niezwykle przydatne do katalogowania obszarów, na których jest ich dużo bioróżnorodności i potrzeby ochrony. Z drugiej strony dzięki tym dokumentom eksperci mogą ustalać konkretne plany działań dla obszarów o małej różnorodności biologicznej.

Może Cię to zainteresować…

Przeczytaj to w Moje zwierzęta
Wielka różnorodność biologiczna fauny Meksyku Fauna
Meksyku składa się z ptaki drapieżne, duże walenie, jadowite gady, owady i inne ssaki, takie jak szary wilk.