Czy wiesz, czym są choroby odzwierzęce i jakie owady mogą je przenosić? Spójrzmy!

Ostatnia aktualizacja: 29 sierpnia 2020 r.

Wraz z nadejściem lata pojawia się wraz z nim wiele owadów. Chociaż nie bardzo lubimy te robaki, są one ważną częścią fauny naszej planety. W rzeczywistości komary i muchy są niezbędnymi zapylaczami. Są również źródłem pożywienia dla wielu innych zwierząt. Jednak niektóre z tych owadów przenoszą choroby odzwierzęce poprzez interakcje z ludźmi.

Co to są choroby odzwierzęce?

Termin „zoonoza” odnosi się do każdej choroby zakaźnej, która jest naturalnie przenoszona ze zwierząt na ludzi lub odwrotnie.

Kiedy człowiek jest przekaźnikiem, właściwym terminem jest antropozoonoza.

Wszyscy możemy pomyśleć o niektórych chorobach, o których wiele mówi się w mediach, spowodowanych przez zwierzęta gospodarskie lub inne gatunki rolnicze. Na przykład prawdopodobnie słyszałeś o ptasiej grypie, świńskiej grypie lub chorobie szalonych krów. Mimo to istnieją znacznie mniejsze zwierzęta, które pozostają niezauważone i mogą przenosić choroby na ludzi. W rzeczywistości te choroby są często bardziej niebezpieczne.

A teraz przyjrzyjmy się różnym owadom chorobotwórczym uznanym przez Światową Organizację Zdrowia.

Komar żółtej febry

Komar żółtej febry lub komar denga (Aedes aegypti), jak sama nazwa wskazuje, jest odpowiedzialny za choroby takie jak denga, żółta febra czy Zika.
Ten mały stawonog wyróżnia się uderzającymi białymi paskami. Jednak ta morfologia zwykle nie jest wystarczająco charakterystyczna, aby odróżnić je od innych komarów z rodzaju Aedes.
Jak już zapewne wiesz, tylko samice komarów żywią się krwią. To nietypowe zachowanie ma wyraźny biologiczny powód:

• Zarówno samce, jak i samice również żywią się nektarem, więc oboje mogą przeżyć pełny cykl życia bez gryzienia kręgowców.
• Mimo to samice potrzebują krwi, aby uzyskać składniki odżywcze niezbędne do złożenia jaj.
• Samice, które nie spożywają krwi, nie będą w stanie urodzić potomstwa.

W przeciwieństwie do innych komarów, Aedes aegypti jest bardziej aktywny w ciągu dnia niż w nocy. Zwiększa to prawdopodobieństwo, że wejdą w kontakt z większą liczbą ludzi.

W 2013 roku w obu Amerykach odnotowano 2,3 miliona przypadków (430,8 na 100 000) i 1280 zgonów z powodu dengi.

Muchy piaskowe i choroby odzwierzęce

Teraz przyjrzyjmy się jeszcze jednemu skrzydlatemu zwierzęciu, a mianowicie różnym gatunkom rodzaju Phlebotomus. Muchy piaskowe są przekaźnikami choroby leiszmaniozy.
Owady te są podobne do zwykłych komarów, ale są znacznie mniejsze. Mierzą najwyżej od dwóch do trzech milimetrów. Ich ciała są również półprzezroczyste i pokryte włosami.

• Podobnie do komarów, zarówno samce, jak i samice żywią się nektarem roślinnym lub wydzielinami mszyc.
• Samice potrzebują tylko żywić się krwią, aby wyprodukować jaja.

Leiszmania pierwotniaka jest przenoszona przez ślinę samicy komara podczas gryzienia innego zwierzęcia. Choroba ta może następnie zarażać gryzonie, psy, torbacze i naczelne.

Lekarze diagnozują rocznie średnio 60 000 przypadków leiszmaniozy skóry i błon śluzowych oraz 4000 przypadków leiszmaniozy trzewnej na północy i Ameryka Południowa, ze śmiertelnością 7%.

Kleszcze

Z drugiej strony nie wszystkie stawonogi przenoszące choroby odzwierzęce potrafią latać. Jednym z przykładów są kleszcze. Choć technicznie nie są owadami (należą do klasy pajęczaków), zasługują na specjalną wzmiankę:

• Kleszcz Ixodes ricinus może przekroczyć jeden centymetr długości po spożyciu krwi żywiciela i przenosić szeroką gamę chorób na różne kręgowce. W rzeczywistości są one przekaźnikami bakterii Borrelia, która jest przyczyną boreliozy.

• Kleszcz Hyalomma marginatum jest głównym wektorem wirus gorączki krwotocznej Kongo Krymsko-Kongo.

Jednak kleszcze mają trudniejszy dostęp do ludzi. Na przykład te pajęczaki nie potrafią latać, więc trzymają się roślin, czekając na skok na nieszczęsnych gospodarzy. Oznacza to, że istnieje zwiększone ryzyko dla osób mieszkających na obszarach wiejskich lub mających kontakt z dzikimi ssakami.

Ważne dla ekosystemu, ale kosztowne

Ogólnie rzecz biorąc, stawonogi są niezbędne do funkcjonowania każdego ekosystemu. Jak wspomnieliśmy wcześniej, są głównymi zapylaczami, co umożliwia wzrost flory. Ponadto są również źródłem składników odżywczych dla wielu różnych gatunków.

Nawet jeśli stanowią zagrożenie dla ludzi jako przenoszących choroby odzwierzęce, zawsze ważne jest, aby pamiętać, że każda żywa istota zasługuje na szacunek i podziw zawsze, gdy znajduje się w swoim naturalnym środowisku.
Może Cię to zainteresować…

Przeczytaj to w Moje zwierzęta
Czy wirusy mogą zmienić zachowanie zwierząt?
Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się dokładnie, jak działają wirusy? W tym artykule opowiemy o tym, jak wirusy zmieniają zachowanie zwierząt, aby zwiększyć transmisję…